7ος χρονος
Ελένη
του Ευριπίδη
ΑΓΓΕΛΟΣ: Αυτή δεν είναι η αιτία των βασάνων μας στην Τροία;
ΜΕΝΕΛΑΟΣ: Δεν είν’ αυτή. Μας είχαν παραπλανημένους οι θεοί. Στα χέρια είχαμε ολέθρια εικόνα από νεφέλη.
Ο Ευριπίδης, τραγικά επίκαιρος, στην πιο σκληρή στιγμή της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, αναδεικνύει με τα παραπάνω λόγια τον παραλογισμό και τη ματαιότητα του πολέμου. Η Ελένη του Ευριπίδη μεταφέρεται από τα σχολικά βιβλία, παίρνει σάρκα και οστά και μας παίρνει μαζί στην περιπέτειά της, πότε με την ελαφρότητα του κωμικού και πότε με το βάρος του τραγικού.
«Αιρετική» και βαθιά «αντιπολεμική» η «Ελένη», ζωντανεύει θεατρικά, με τη σκηνοθετική ματιά του έμπειρου στο νεανικό-εφηβικό θέατρο, Τάσου Ράτζου, αποδεικνύοντας στην πράξη ότι η γλώσσα και το πνεύμα των μεγάλων τραγικών μπορούν να είναι οικεία και απόλυτα συνδεδεμένα με τις αναζητήσεις των νέων ανθρώπων. Αρκεί να γίνει στη δική τους «γλώσσα».
Γι’ αυτό και στη «Νεανική Σκηνή» διατηρούμε την ίδια εκπαιδευτική γραμμή στην προσέγγιση της παρουσίασης. Αξιοποιώντας διαφορετικά είδη θεάτρου (παντομίμα, κουκλοθέατρο, σωματικό θέατρο, μάσκα), αλλά και μόνιμο σύμμαχο τη μουσική και το τραγούδι.
Τέσσερις νέοι, ταλαντούχοι ηθοποιοί με ελάχιστα σκηνικά μέσα και μια ευέλικτη, σύγχρονη σκηνοθετική οπτική στήνουν μέσα στις τάξεις των σχολείων μια παράσταση, που απευθύνεται στους μαθητές και «διδάσκει» από σκηνής τη «σχολική» τους ύλη. Γιατί δεν είναι και λίγο πράγμα να… «βγαίνει» από το βιβλίο η πιο ωραία γυναίκα της αρχαιότητας, να παίρνει σάρκα και οστά εκεί μπροστά σου και να σε κάνει παρτενέρ στην περιπέτειά της!
Ναι ναι παρτενέρ της, γιατί πέρα από τη θέαση υπάρχει και η ενεργή συμμετοχή. Οι πιο… θαρραλέοι μαθητές και μαθήτριες στο τέλος της παράστασης θα ανέβουν με τη σειρά τους στο σανίδι. Εκεί καλούνται να «μεταφράσουν» τη «βωβή» επανάληψη μιας σκηνής του έργου.
Με άλλα λόγια οι εκπαιδευμένοι μας ηθοποιοί ερμηνεύουν εκ νέου μια σκηνή της παράστασης, αλλά χωρίς να μιλάνε. Και τα παιδιά μέσα από μια απολαυστική διαδικασία καλούνται να παίξουν την ίδια σκηνή «ντύνοντας» την με τα δικά τους λόγια, όπως αυτοί τα θυμούνται ή όπως εκτιμούν ότι ταιριάζουν στην παντομίμα που προηγήθηκε. Χωρίς να υπάρχει λάθος ή σωστό. Χωρίς φόβο, αλλά πάντα με πάθος οι μαθητές θα ερμηνεύσουν τη σύντομη δική τους εκδοχή. Ξαφνιάζοντας ευχάριστα τους συμμαθητές, τους δασκάλους τους, ενίοτε και τα μέλη του «Μικρού Βορρά». Και θα πάρουν και αυτοί δικαιωματικά το δικό τους μερίδιο στο χειροκρότημα!
Μετάφραση: Δημήτρης Δημητριάδης
Διασκευή – Σκηνοθεσία – Σκηνικό – Εμψύχωση μάσκας: Τάσος Ράτζος
Επιμέλεια κίνησης: Μίκα Στεφανάκη
Συνεργάτης στο διαδραστικό μέρος: Φλώρα Σπύρου
Μάσκες: Μάρθα Φωκά
Ενδυματολογία: Ιωάννα Παγιατάκη
Δραματουργία: Δήμητρα Μήττα
Φωτογραφίες: Ζαφείρης Σαλμανλής
Βίντεο: Γιάννης Τόμτσης
Επικοινωνία: Λουκία Αργυριάδου
Παίζουν: Γιώργος Κωνσταντίνου, Αφροδίτη Νικολιουδάκη, Παυλίνα Παπαδοπούλου, Θάνος Πουμάκης.
... είδαν την παράσταση
και έγραψαν λίγα λόγια για μας
Όταν ο σκηνοθέτης έχει κέφια…
Το αρχαίο δράμα ταξιδεύει στο σχολείο με μία πρωτοπόρα πνοή, που αποδεικνύει ότι η Τέχνη μιλάει στις ψυχές όλων και κυρίως των παιδιών. Η «Ελένη» στην πραγματική της διάσταση∙ Αριστοτέλεια μίμηση, Ευριπίδεια απόδοση και μία πηγαία φρεσκάδα που αναδύεται μέσα από τη γραφή του παρελθόντος,
προσγειώνεται στο παρόν και εκτοξεύει τις διαχρονικές αξίες του δράματος στο μέλλον. Ο σκηνοθέτης «διαλέγεται» αριστοτεχνικά με τα μυθικά πρόσωπα – σύμβολα αναδεικνύοντας την τραγικότητα του κωμικού ή την κωμικότητα του τραγικού του Ευριπίδη
με σεβασμό πάντα στο αρχαίο κείμενο.
Σε μια εποχή που ο μύθος της θεόπνευστης έμπνευσης έχει καταρρεύσει, και «ο θάνατος (της δημιουργικότητας) του συγγραφέα» έχει ήδη ανακοινωθεί, ας αναζητήσουμε λίγη παρηγοριά σε μερικούς τεχνόπνευστους (ας μου επιτραπεί ο όρος) συντελεστές ελάχιστων πια θεαμάτων, που καταφέρνουν να μας εμφυσούν ένα δυσεύρετο πλέον και δυσκολοπερίγραπτο αίσθημα ψυχικής και αισθητικής πληρότητας, ευχαρίστησης και ικανοποίησης, διασώζοντας με τη δουλειά και τη συνέπειά τους τον παιδευτικό και ψυχαγωγικό χαρακτήρα του αρχαίου δράματος και του θεατρικού είδους γενικότερα.
